Opis firmy

Historia parafii Katedra Metropolitalna Św. Marii Magdaleny

Wszyscy ci ludzie potrzebowali duszpasterskiej opieki i miejsca do modlitwy. Tymczasem najbliższa cerkiew znajdowała się na Podwalu (okolice Zamku Królewskiego). Gdyby istniały wówczas dzisiejsze mosty nie było by żadnego problemu. Tymczasem był jedynie most Kierbedzia, co powodowało, że droga do cerkwi była długa i uciążliwa. Dla nich to właśnie w 1867 r. biskup Warszawski i Nowogieorgijewski Joanicjusz Górski (+1877) postanowił wybudować świątynię. Dnia 3 lutego 1867 r. wystosował on list do Św. Synodu Kościoła Rosyjskiego, w którym czytamy: „W listopadzie 1865 r. czyniłem starania u władz cywilnych co do wzniesienia na przedmieściach Warszawy zwanych Pragą prawosławnej cerkwi. Namiestnik Królestwa Polskiego … uznając przedstawione przeze mnie (argumenty) za uzasadnione, zezwolił… utworzyć Komitet do spraw budowy tejże cerkwi”.

Wspominanym namiestnikiem był wówczas hrabia Fiodor Berga, a najaktywniejszymi członkami Komitetu Budowlanego: Książe Włodzimierz Czerkasski i przewodniczący gen. E. Rożnów. Dzięki ich zaangażowaniu, w 1867 r. plany świątyni były gotowe. Przygotował je, wraz ze wstępnym kosztorysem, który opiewał na 122 tyś. rubli, Mikołaj Syczew architekt Świętego Synodu. Wspierał go odpowiedzialny za budowę inżynier Palicyn oraz kierujący pracami wentylacyjno-grzewczymi inżynier Fławicki,. Plany te uległy jednak modyfikacji. Pierwotnie świątynia miała mieć tylko jedną kopułę. Nie planowano również dzwonnicy. Petersburgski Komitet ds. Budownictwa Kościelnego, w którego gestii było dopuszczenie planów do realizacji, wniósł jednak swe poprawki. Zalecono zwiększenie ilości kopuł. Proponowano również pomyśleć o wybudowaniu oddzielnie stojącej dzwonnicy. Komitet Budowlany, myśląc o uzyskaniu państwowych subwencji na rzecz budowy świątyni – całość kosztów budowy zamknęła się ostatecznie w kwocie ok. 140 tyś. rubli, co było olbrzymią kwotą – musiał, chociaż częściowo, pozytywnie ustosunkować się do powyższych zaleceń. Podjęto decyzję o zwiększeniu ilości kopuł do 5 i poszerzeniu korpusu świątyni tak by stanęła ona na planie greckiego krzyża. Tym sposobem świątynia mogła pomieścić od 800 do 1000 wiernych.

Ważną sprawą było wybranie pod świątynię odpowiedniego miejsca. Postanowiono przeznaczyć na ten cel niezabudowane tereny w pobliżu Dworca Wileńskiego. Chodziło o to, by wierni dojeżdżający do świątyni pociągiem nie mieli do niej zbyt daleko, a dodatkowo, miejsce to znajdowało się nieco wyżej co nadawało cerkwi godny wygląd. Położenie kamienia węgielnego miało miejsce 14 czerwca 1867r. Pierwszym etapem prac budowlanych było przygotowanie gruntu. Praga ma to do siebie, że występuje tu dużo wód gruntowych, a gleba ma bardzo zmienny charakter. By grunt był bardziej suchy i stabilny należało nawieźć pod przyszłą cerkiew dość dużo ziemi. Dopiero po tych przygotowawczych pracach przystąpiono do zalewania fundamentów i murowania ścian.

Świątynia zbudowana jest na planie greckiego krzyża orientowanego ołtarzem na wschód z nieco wydłużoną nawą główną. Uwieńczona jest czterospadowym dachem o falistym, półokrągłym kształcie. Ukoronowaniem poszycia jest pięć cebulastych kopuł umieszczonych na wysokich oktagonalnych (ośmiobocznych) barabanach, z których zachodnie pełnią funkcję dzwonnicy. W zachodnich barabanach umieszczono 9 dzwonów odlanych w Westfalii. Ponad kopułami unoszą się sześcioramienne krzyże. Lekkości nadają barabanom okna oddzielone od siebie półkolumnami. Dzięki umieszczeniu po bokach otworów okiennych barabanów smukłych, zwiniętych kolumn i powtórzeniu ich po bokach okien i drzwi świątyni, oraz w prostszej, nie zwiniętej formie na węgłach świątyni cerkiew ma bardzo smukły charakter i wydaje się wyższą niż jest w rzeczywistości. Wrażenie to spotęgowane jest poprzez powtórzenie nad wejściem do świątyni półkolistego tonda znad szczytu ścian bocznych. Okna również zakończono półkoliście co nadaje bryle spójny charakter. Ściany dodatkowo ozdobione są płaskorzeźbami o roślinnych motywach i okrągłymi tondami, które w XIX w. wypełniały freski (autorstwa Winogradowa). Na ścianach zachodnich umieszczone były freski: nad drzwiami głównymi Chrystusa Zbawiciela (Nierukotworennyj obraz) , a na bocznych zachodnich ścianach Śww. Cyryla i Metodego. Od południa (od liceum Króla Władysława IV): śww. równe Apostołom Helena i Olga. Od wschodu Przenajświętsza Bogurodzica (Oranta), a po bokach Św. Antoni i Teodozjusz Pieczerscy. Nad północnymi drzwiami (od budynku Centrum Kultury Prawosławnej) widniała ikona Kazańskiej Bogurodzicy, a na bocznych ściankach wizerunki Śww. męczennic Aleksandry i Katarzyny.

Do końca XIX w. w cerkwi prowadzono prace zdobnicze. Złoceniami (kopuł i ikonostasu) zajmował się Sieriebriakow. Plany ikonografii oraz same freski wykonali akademicy: Wasiliew i Winogradow. W ołtarzowej absydzie umieszczono zachowany do dziś jedyny fresk Wasiliewa „Ostatnia Wieczerza”, nad którą widnieje postać Boga Ojca. Pozostałe 27 fresków wykonał Winogradow: Proroków: Mojżesza, Dawida, Izaaka i Eliasza w bębnie głównej kopuły stojących niejako na słowach Modlitwy Pańskiej „Ojcze nasz”, nieco niżej w żaglach wizerunki czterech Ewangelistów, na ścianie zachodniej, nad wejściem, ikona Bogurodzicy typu „Znamienije”‚, a po bokach nad oknami św. równi Apostołom cesarz Konstantyn Wielki i Włodzimierz Kijowski, na ścianach nad arkadami św. Apostołowie: Jakub, Filip, Bartłomiej, Tomasz, Jakub, Szymon i Tadeusz, na bocznych ścianach świeci: Bazyli Wielki, Grzegorz Teolog, Jan Chryzostom, Mikołaj Cudotwórca, Sergiusz z Radoneża oraz św. biskupi: Piotr, Aleksy i Jonasz. Naczynia liturgiczne, między innymi z czystego srebra, wykonał Sazikow.
Głównym elementem wystroju wnętrza jest pozłacany ikonostas. Zachował się on w prawie niezmienionej formie. Ikony do niego wykonał również Wasiljew. Po prawej stronie Królewskiej Bramy, na której tradycyjnie umieszczona jest ikona Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i czterech św. Ewangelistów widzimy ikony Chrystusa Zbawiciela, św. Arcydiakona Stefana na diakońskich drzwiach i św. Marii Magdaleny – patronki świątyni. Po lewej stronie Przenajświętszej Bogurodzicy, na drzwiach diakońskich św. Proroka Elizeusza, a dalej ikonę św. księcia Włodzimierza Kijowskiego. Wszystkie ikony mają ponad dwa metry wysokości. W centrum drugiego rzędu ikonostasu widzimy ikonę Ostatniej Wieczerzy w otoczeniu ikon wielkich świat, po prawej: Bożego Narodzenia i Chrztu Pańskiego, po lewej: Narodzin Przenajświętszej Bogurodzicy i Jej Zaśnięcia. Ostatni rząd ikonostasu stanowi ikona Św. Trójcy tzw. nowotestamentowej, asystowana przez przedstawienia Zmartwychwstania i Wniebowstąpienia Chrystusowego. Całość wieńczy krzyż. W ołtarzu i ryznicy stały piece kaflowe. Główna nawa ogrzewana była poprzez podłogowe kratki nawiewowe połączone podpodłogowymi przewodami z piecami znajdującymi się w piwnicy świątyni (obecnie dolna kaplica). Ten typ ogrzewania, choć bardzo drogi, zapewniał czystość malowideł.

Mapka dojazdowa

Słowa kluczowe

• Katedra Metropolitalna Św. Marii Magdaleny w Warszawie
• parafia
• parafia Warszawa
• kościół
• msza św
• pogrzeby w Warszawie
• ślub Warszawa